Nie wszystkich Żydów oburza zielone światło dane przez Benedykta XVI dla beatyfikacji papieża Piusa XII. Decyzja papieska „absolutnie nie szokuje” historyka Serge'a Klarsfeld'a.
We francuskim tygodniku "Le Point" ukazał się wywiad z Sergem Klarsfeldem, francuskim historykiem i prawnikiem żydowskiego pochodzenia. Klarsfeld to we Francji wpływowa postać. Jest wiceprezesem Fondation pour la Mémoire de la Shoah (Fundacja Pamięci Shoah), przewodniczącym Fils et Filles des Déportés Juifs de France (Stowarzyszenie Synów i Córek Żydów Deportowanych z Francji), członkiem Rady Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Ojciec Klarsfelda został zamordowany w Auschwitz, on sam, podobnie jak jego siostra i matka, przeżył holokaust ukrywając się dzięki pomocy francuskiego ruchu oporu. Klarsfeld był osobiście zaangażowany m.in. w odnalezienie i postawienie przed sądem niemieckich zbrodniarzy i funkcjonariuszy prohitlerowskiego reżimu Vichy, takich jak Klaus Barbie i Maurice Papon. W 1986 roku powstał serial telewizyjny o Klarsfeldzie i jego żonie, Austriaczce, córce żołnierza Wehrmachtu, która pomagała mu w jego dziele rozliczania nazistowskich zbrodni. Beate Klarsfeld zagrała Farrah Fawcett. Wywiad, którego tłumaczenie publikujemy poniżej, był dla wielu Francuzów zaskoczeniem, dla jednych pozytywnym, dla innych negatywnym.
Le Point: Co pan myśli na temat przyszłej beatyfikacji papieża Piusa XII?
Serge Klarsfeld: To jest wewnętrzna sprawa Kościoła! Mógłbym nawet powiedzieć, że ta decyzja jest mi obojętna. Nie ma żadnego powodu, dla którego Pius XII nie miałby zostać świętym! To inna rzecz mnie rani: publikacja przez Gallimard antysemickich listów Loius-Ferdinanda Céline'a w „Plejadzie”. Nawet jeśli Céline jest uważany za literackiego geniusza, uważam to za szokujące. I jeszcze, skoro tak dużo mówi się o Piusie XII, dlaczego nie patrzymy również na generała de Gaulle'a? We Francji jest on uważany za świętego! A przecież latem 1942 roku, po łapance Vel’ d’hiv (1) generał de Gaulle nie podniósł głosu. W efekcie, było wiele innych łapanek, przeprowadzonych przez francuskich mundurowych i organizowanych przez prefektury! A Generał de Gaulle mógł zawczasu zawołać na przykład: Urzędnicy, jeśli teraz zatrzymujecie Żydów, sami zostaniecie niedługo zatrzymani i postawieni przed sądem!
Jaka jest pana ocena postawy Piusa XII podczas II wojny światowej?
Pius XII odegrał decydującą rolę w walce przeciwko Hitlerowi, jak również w walce przeciwko komunizmowi w Europie Wschodniej. To m.in. z inspiracji Piusa XII Polak Karol Wojtyła, przyszły Jan Paweł II, działał w ruchu oporu w czasie II wojny światowej, a potem sprzeciwiał się komunizmowi. Rola Piusa XII była również dyplomatyczna i ideologiczna: był redaktorem encykliki z 1937 roku oskarżającej nazizm i opublikowanej przez jego poprzednika.
Jednak zarzuca się Piusowi XII milczenie podczas Szoah...
To wszystko jest bardzo trudne do oszacowania. Pius XII robił dyskretne i skuteczne gesty pomocy Żydom. Przypomnijmy na przykład to, co stało się w Rzymie. Tysiąc Żydów zostało zatrzymanych podczas niespodziewanej łapanki. Pius XII nie zaprotestował głośno, lecz poprosił zakony, by otworzyły swoje drzwi. Rezultat: tysiące Żydów zostało uratowanych. A co by się stało, gdyby Pius XII podniósł głos, jakie by były konsekwencje? Czy to by zmieniło sytuację Żydów? Najprawdopodobniej nie. Nawet jego deklaracje w obronie katolików nie zostały wysłuchane - w Polsce zamordowano dwa miliony katolików. Co nie zmienia faktu, że publiczne wypowiedzenie się wtedy z pewnością poprawiłoby reputację Piusa XII dzisiaj.
W łonie świata żydowskiego, niektórzy są bardziej zjadliwi niż pan...
Niektórzy, tacy jak ja, starają się patrzeć jaka była rzeczywistość historyczna i kontekst epoki. Ci, którzy mają na ten temat inne zdanie, niż ja, nie myślą nawet przez sekundę o zamordowanych katolikach, ale w pierwszym rzędzie o rabinach i Żydach zmasakrowanych podczas Szoah. Ale papież jest przede wszystkim papieżem katolików. Priorytetem dla Piusa XII była ochrona katolików w reżimach nazistowskim i komunistycznym.
Co pan więc myśli o całej tej dyskusji wokół Piusa XII?
Kontrowersja mnie nie zaskakuje. Wydaje mi się zupełnie normalna, skoro archiwa Watykanu nie zostały otwarte mimo obietnic. Mimo wszystko minęło ponad 60 lat od zakończenia II wojny światowej. Archiwa powinny więc zostać otwarte, tak byśmy mogli sami skonstatować, jakie były gesty i reakcje Piusa XII.
Rozmawiała Ségolène Gros de Larquier/tłum. Magdalena Romaniuk
LePoint.fr
1) Łapanka z Vel d'Hiv (Vélodrome d'Hiver) – największe masowe aresztowanie francuskich Żydów; miało ono miejsce 16 i 17 lipca 1942 roku. Nazwa wydarzenia pochodzi od krytego toru kolarskiego, tzw. Vélodrome d'Hiver istniejącego w pobliżu wieży Eiffela w Paryżu w latach 1909-1959, gdzie policja francuska przetrzymywała ofiary obławy. Wydarzenie było częścią operacji Frühlingswind (Wiosenny wiatr), prowadzonej w Europie przez okupacyjne władze III Rzeszy. Proniemiecki rząd Vichy zatrudnił przy obławie ok. 9 000 francuskich policjantów, którzy zatrzymali ponad 13 000 osób w Paryżu i okolicach. Większość z nich została wywieziona do obozów koncentracyjnych i zamordowana.
www.fronda.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz