André Castella: PIUS XII I ZAGŁADA ŻYDÓW

André Castella

PIUS XII I ZAGŁADA ŻYDÓW


Pius XII często jest oskarżany o swą bierność wobec holokaustu żydów podczas drugiej wojny światowej. Aby bronić honoru tego wielkiego Papieża ograniczamy się do doniesienia o kilku znanych i możliwych do sprawdzenia faktach historycznych.

Jako nuncjusz w Monachium stał się inspiratorem Listu apostolskiego „Mit brennender Sorge” opublikowanego wobec nacjonalizmu i jego zagrożeń przez swego Poprzednika Piusa XI w 1937 r.

– Pius XII został wybrany Papieżem 2 marca 1939 roku. 3 marca Berliner Morgenpost pisał: „Niemcy w ogóle nie cenią sobie wyboru kardynała Pacelli, gdyż jako biskup i kardynał stale sprzeciwiał się narodowemu socjalizmowi.”

Pius XII miał oczywiście licznych przyjaciół w Niemczech, ale nigdy w kręgach nazistów.

– 24 sierpnia 1939 r. ogłosił w orędziu radiowym: „Bardzo poważna godzina wybiła znowu dla wielkiej rodziny ludzkiej, godzina straszliwych wyborów, wobec których nasze serce i nasza odpowiedzialność duchowa nie mogą pozostać obojętne, aby poprowadzić serca na drogę pokoju. Niebezpieczeństwo wojny puka do naszych drzwi, lecz jeszcze nie jest za późno, aby jej uniknąć. Z pokojem nic się nie traci, z wojną zaś traci się wszystko...”

– 20 października 1939 r., kiedy panowała już wojna, Pius XII opublikował swą pierwszą Encyklikę. Wypowiadał się w niej o rasizmie i o państwie totalitarnym.

– 11 marca 1940 r. przyjął na audiencji niemieckiego ministra spraw zagranicznych, von Ribbentropa, któremu przedstawił dokładny raport prześladowań i naruszeń prawa popełnionych przez nazistów.

– W Liście pasterskim z 25 lipca 1941 r. biskupi holenderscy protestowali wobec okupanta przeciw utrudnieniom, jakich doświadczały liczne osoby i zgromadzenia religijne. Hitler podjął w odpowiedzi represje i zarządził nieco później deportację 40 tys. żydów na teren Niemiec, gdzie stali się oni ofiarami zagazowanymi na śmierć/otrutymi śmiertelnie gazem.

Pius XII akurat zredagował publiczny protest wobec okrucieństw popełnianych przez nazistów w całej okupowanej Europie i zamierzał go opublikować. Akurat wtedy dowiedział się o reakcji Hitlera na list pasterski biskupów holenderskich. W obecności siostry Paskaliny Lehnert, zatrudnionej u niego, spalił ten dokument, mówiąc: „Skoro List biskupów holenderskich kosztował życie 40 tysięcy osób, mój protest jako Papieża mógłby pochłonąć 200 tysięcy ofiar. Nie mogę sobie pozwolić na takie ryzyko. Lepiej publicznie zachować milczenie, a czynić, to co czyniliśmy dotąd – udzielając wszelkiej możliwej pomocy tym biednym istotom ludzkim.”

– W Orędziu na Boże Narodzenie 1942 r., Pius XII po raz kolejny użył słów twardych przeciw wykroczeniom wojennym i rasistowskim prześladowaniom.

Wydawca New York Times napisał: „Głos Papieża jest głosem jedynym. Rozbrzmiewa w czasie, gdy cały kontynent milczy. Jego neutralny punkt widzenia należy przyjąć jako najwyższy osąd”.

– 1 września 1943 r. Pius XII stanowczo potępił zbiorową śmierć upośledzonych fizycznie i psychicznie: „Biada tym, którzy budują swą potęgę na niesprawiedliwości! Biada tym, którzy ciemiężą i torturują niewinnych i bezbronnych. Ściągają na siebie gniew Boży!”

– W 1945 r. wielki rabin Rzymu, Izraelita – Zolli, nawrócił się na katolicyzm dzięki przyjaźni z Piusem XII i jego nieustannym wysiłkom umożliwiającym tysiącom żydów ucieczkę przed prześladowaniami i śmiercią. Jako imię na chrzest wybrał „Eugenio”, na cześć swego przyjaciela kardynała Eugenio Pacelli.

Stosunkowo niedawno jego córka Myriam, w obronie Piusa XII przywołała w wielkim dzienniku „Il giornale” liczne szczegóły pomocy, jakiej Kościół katolicki udzielał dla ocalenia żydów, w tym przekazanie przez Watykan złota dla żydowskiej dzielnicy w Rzymie - Porto d’Ottavia, którą Niemcy chcieli zniszczyć. Uznała ona za niegodną i pseudohistoryczną aktualną polemikę nad rzekomym milczeniem Piusa XII wobec którego, jej zdaniem, żydzi mają wielki dług wdzięczności.

Istotnie, wiadomo obecnie, że dzięki Piusowi XII tysiące żydów ukrywało się w Watykanie i w domach zakonnych całej Europy i w ten sposób uniknęli oni zagłady.

– Kiedy umarł Pius XII, 9 października 1958 r. Golda Meir - wtedy minister spraw zagranicznych Izraela oświadczyła: „Życie naszej epoki zostało ubogacone przez głos, który wyrażał wielkie prawdy moralne ponad zgiełkiem codziennych konfliktów. Opłakujemy wielkiego sługę pokoju.”

Żydowski historyk Pinchas Lapide napisał w swej książce „Rzym i żydzi”, że Kościół katolicki przyczynił się do ocalenia od 700 tysięcy do 880 tys. żydów od pewnej śmierci z rąk przywódców narodowego socjalizmu. Liczba ta przekracza bardzo wszystko to, co inne kościoły i ich organizacje charytatywne uczyniły dla żydów.



André Castella

Przekład z franc.: E.B. za zgodą Wydawnictwa du Parvis luty 2000 str. 3, Stella Maris nr 356



Stella Maris to szwajcarskie pismo o tematyce religijnej, ukazujące się co miesiąc w języku francuskim i niemieckim.



Prenumerata pod adresem: Editions du Parvis 1640 Hauteville – Szwajcaria

Od Redakcji:

To małe wspomnienie o Piusie XII zamieszczamy na marginesie filmu „Papież Tysiąclecia”, który telewizja polska pokazała w programie I w rocznicę wyboru kard. Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową. Jego realizatorzy wykrzywili w nim nie tylko obraz Ojca Świętego Jana Pawła II, lecz również – Piusa XII, któremu jeszcze raz zarzucono milczenie wobec zagłady żydów. Niechaj te kilka informacji i ich konfrontacja z tym, co przekazują nam media, nakłonią nas do większej czujności wobec tych, którzy kształtują nasze postawy.

Warto przy tej okazji wspomnieć, że to właśnie Pius XII doecnił dzieło zapisane przez Marię Valtortę pt. „Poemat Boga-Człowieka” i zezwolił na jego druk. Być może to dlatego dosięga go wciąż tak wielka nienawiść, pobudzająca do oczerniania go.